نوشته میترا مشعوف وکیل پایه یک دادگستری
دعاوی ناشی از اموال غیر منقول به اختلافات و مسائل حقوقی مرتبط با اموال و دارایی‌هایی گفته می‌شود که ماهیتاً قابل جابه‌جایی نیستند و به زمین یا ساختمان مرتبط‌اند. این دسته دعاوی معمولاً شامل زمین، خانه، آپارتمان، باغ، مزرعه و کلیه اموالی است که به‌طور طبیعی یا مصنوعی به زمین متصل هستند.
اگر شما به‌عنوان مالک یا ذی‌نفع ملکی با مشکل حقوقی مواجه شده‌اید، آشنایی با انواع دعاوی ملکی و مقررات آن برای احقاق حق‌تان بسیار مهم است.
⸻
دعاوی ناشی از اموال غیر منقول چیست؟
اموال غیر منقول بر اساس قانون مدنی، به اموالی گفته می‌شود که امکان انتقال فیزیکی آن‌ها بدون آسیب وجود ندارد؛ مانند زمین، بناها و متعلقات آن‌ها. دعاوی ناشی از این اموال به اختلافاتی اطلاق می‌شود که در مورد مالکیت، تصرف، ثبت، انتقال یا استفاده از این اموال میان اشخاص یا نهادها شکل می‌گیرد.
⸻
انواع دعاوی ناشی از اموال غیر منقول
دعاوی مرتبط با اموال غیر منقول را می‌توان در چند دسته اصلی طبقه‌بندی کرد:
۱. دعاوی مالکیت
این دعاوی شامل اختلافاتی است که پیرامون مالکیت یک ملک مطرح می‌شود، مانند:
•دعوی اثبات مالکیت ملک
•دعوی ابطال سند مالکیت
•ادعای مالکیت بر اساس قراردادها یا اسناد عادی
⸻
۲. دعاوی تصرف
اختلافات مربوط به تصرف یا مزاحمت در اموال غیر منقول، از جمله:
•دعوی رفع تصرف عدوانی
•دعوی رفع مزاحمت یا ممانعت از حق
⸻
۳. دعاوی قراردادی مرتبط با املاک
این دسته شامل دعاوی ناشی از قراردادهایی است که مربوط به اموال غیر منقول هستند، از جمله:
•دعاوی الزام به تنظیم سند رسمی
•دعاوی ناشی از قرارداد فروش، اجاره‌نامه یا رهن
•دعاوی مشارکت در ساخت و اجرای تعهدات
⸻
۴. دعاوی حقوق ارتفاقی
حقوق ارتفاقی، حقوقی هستند که مالک یک زمین برای استفاده از ملک دیگری دارد، مانند:
•حق عبور از زمین همسایه
•حق استفاده از آب یا مجاری مشترک
⸻
۵. دعاوی ثبتی اموال غیر منقول
اختلافات ناشی از ثبت یا اشتباهات ثبتی املاک، مانند:
•ابطال یا اصلاح سند رسمی
•ادعای اشتباه در ثبت ملک
⸻
۶. دعاوی اراضی ملی و دولتی
این دعاوی مرتبط با مالکیت یا تصرف اراضی ملی، منابع طبیعی یا زمین‌های دولتی هستند و اغلب میان اشخاص حقیقی و دولت یا سازمان‌های دولتی رخ می‌دهند.
⸻
۷. دعاوی تفکیک، افراز و تقسیم
هنگامی که یک ملک بین چند شریک یا وارث مشترک است، اختلافاتی در خصوص تفکیک، تقسیم یا افراز ملک ممکن است ایجاد شود.
⸻
ویژگی‌های دعاوی ناشی از اموال غیر منقول
•صلاحیت محلی دادگاه: این دعاوی در دادگاهی اقامه می‌شوند که ملک مورد نظر در حوزه قضایی آن قرار دارد.
•مقررات حاکم: قوانین کلیدی مانند قانون مدنی، قانون ثبت اسناد و املاک و قانون آیین دادرسی مدنی در این دعاوی نقش اساسی دارند.
•ماهیت حقوقی و کیفری: برخی دعاوی (مثل رفع تصرف عدوانی) جنبه کیفری پیدا می‌کنند، در حالی که برخی دیگر صرفاً حقوقی هستند.
⸻
چرا انتخاب وکیل متخصص در دعاوی اموال غیر منقول اهمیت دارد؟
دعاوی ملکی معمولاً پیچیدگی‌های حقوقی و ثبتی زیادی دارند. انتخاب یک وکیل متخصص در دعاوی اموال غیر منقول می‌تواند از بروز خسارت‌های جبران‌ناپذیر جلوگیری کند.
من، میترا مشعوف، وکیل پایه یک دادگستری، با تجربه تخصصی در پرونده‌های رفع تصرف، دعاوی ثبتی، افراز و دعاوی اراضی ملی، آماده ارائه مشاوره و قبول وکالت در این زمینه هستم.